Crisis? Verander!

auteur Bart Voorintholt

Je hebt het in de afgelopen weken, maanden zelfs, waarschijnlijk al vele malen voorbij zien komen. ‘Never waste a good crisis’. ‘Veranderen is nodig om overeind te blijven’. Of ook een mooie: ‘De ondernemers die zich niet aanpassen aan het nieuwe normaal, hebben straks geen business meer’. Word je er moe van? Kan ik me voorstellen. Kun je nagaan hoe dit klinkt voor jouw medewerkers. Die niet aan het roer staan en maar moeten afwachten of hun baan er straks nog is. Die medewerkers heb je hopelijk straks weer heel hard nodig.

Ik ben ervan overtuigd dat juist in tijden van crisis drastische maatregelen nodig zijn. Dat oude patronen losgelaten moeten worden. Als ondernemer moet je altijd op zowel strategisch als tactisch niveau keuzes maken. En dat vraagt niet alleen om creativiteit en nieuwe ideeën, maar ook om fundamentele veranderingen. In deze tijd vraagt het wellicht ook om een nieuwe koers in de veranderde (economische) wereld. Om aanpassingen die ervoor zorgen dat je kunt blijven ondernemen in de anderhalve meter samenleving. Om fundamentele veranderingen te implementeren, moet je alle stappen in het juiste tempo nemen, zodat ze op operationeel niveau succesvol zijn. Haastige spoed is zelden goed, maar dat wil niet zeggen dat het tempo laag moet liggen. Implementeren van veranderingen is en blijft, ook in deze tijden, een proces. ​​

Ontastbaar

​Ik ben er ook van overtuigd dat je bij het doorvoeren van veranderingen veel tijd en energie moet steken in het creëren van een klimaat van succes. Mijn collega Simone van Dijk schreef hier al eerder over in haar artikel Corona leidt tot verandering. Het gaat hier om het verandermodel van Kotter en de eerste fase van het veranderproces. Eerst moet het urgentiebesef verhoogt worden, om vervolgens een leidend team te vormen. Daarna werk je aan de ontwikkeling van de visie en strategie. Als je met de juiste crisismanager deze eerste drie stappen doorloopt, ben je op weg naar een succesvolle en duurzame verandering. Het zorgt namelijk voor het allerbelangrijkste: draagvlak binnen de organisatie! Daarbij lijkt het vaak om ‘ontastbare’ zaken te gaan, die ik als ‘onderstroom’ bestempel. In mijn ervaring is die onderstroom juist heel tastbaar. Het tastbaar maken vergt ervaring, op de juiste manier kijken én passend handelen. 

Ondergeschikt

​De auteur van Better under pressure, Justin Menkes, onderzocht evaluaties van 150 kandidaten voor CEO-functies en kwam tot de conclusie dat de beste leiders belangrijke kenmerken gemeen hebben (bron: wat maakt een ideale crisismanager). Uitstekende leiders wisten de concrete omstandigheden tijdens een crisis snel te duiden en grepen de situatie aan om te excelleren. Ze zijn realistisch optimistisch. Daarnaast bleven ze rustig, helder denken en waren ze ijverig om de problemen op te lossen én hun mensen mee te krijgen. Ze vinden orde in de chaos. Als derde belangrijke punt vond Menkes dat effectieve leiders omgaan met tegenslagen op een manier die hun organisatie vooruit hielp. Ze maken zichzelf kortom ondergeschikt aan het grotere doel. En ze wisten hun teams ervan te overtuigen dat dat doel samen behaald kan worden. 

Kritisch en met humor

​Eerder schreef ik al over de onderstroom, die ik altijd waarneem tijdens verandertrajecten. Die lijkt misschien op het eerste gezicht ontastbaar. Het gaat om onder andere informele structuren, informele leiders, manieren van werken die vroeger succesvol waren. Ik heb een goed gevoel ontwikkeld voor die onderstroom, ik herken patronen snel. Door mensen op een goede manier te confronteren en complimenteren worden zaken bespreekbaar en daarmee ook tastbaar. Ik krijg mensen mee om in beweging te komen en de verandering aan te gaan, door bijvoorbeeld scherpe en kritische vragen te stellen. Op een manier die bij de ander past, soms met humor, soms met autoriteit. Net wat er nodig is op dat moment, bij die persoon. Zo krijgt iedereen inzicht en richting om te groeien en creëren we samen een succesklimaat voor verandering!